Κωνσταντίνος Φίλης: Οι Αμερικανοί αυξάνουν την πίεση στην Τουρκία. Γερμανοί;
Είναι δεδομένο ότι η Τουρκία αισθάνεται αυξανόμενη πίεση από τις ΗΠΑ, όπως δείχνει το χθεσινό μήνυμα του Πομπέο. Το απλό γεγονός ότι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών ταξίδεψε στη Δομινικανή Δημοκρατία για να συναντηθεί με τον Αμερικανό ομόλογό του δείχνει πόσο οι ΗΠΑ εξακολουθούν να νοιάζονται για την Τουρκία, παρά την περιφρονητική στάση του καθεστώτος Ερντογάν απέναντι στη διεθνή κοινότητα. Το ερώτημα, ωστόσο, είναι τι κάνουν οι Γερμανοί, σύμφωνα με τον εκτελεστικό διευθυντή του Ινστιτούτου Ενέργειας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, Κωνσταντίνος Φίλης, θεωρώντας ότι δεν υπάρχει τρόπος να συμφωνήσουν να λάβουν μέτρα προς τη σκληρή κατεύθυνση που θα ήθελε η Αθήνα. Σε αυτήν την κατεύθυνση, σημειώνει ότι η Αθήνα πρέπει επίσης να αλλάξει τη στάση της.
Και εάν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, αλλά και συγκεκριμένες χώρες συνεχίσουν να μην δείχνουν την αλληλεγγύη που απαιτεί η Ελλάδα, τότε θα πρέπει επίσης να αρχίσουμε να παίρνουμε μια διαφορετική στάση εντός της ΕΕ έναντι των πολιτικών που απαιτούν την ελληνική συναίνεση και μεταφράζονται σε κορυφαία προτεραιότητα για τη Γερμανία και άλλες χώρες, όπως σε σχέση με τη Ρωσία ή οικονομικά και εμπορικά θέματα. “Εάν δεν μας υποστηρίζουν σε αυτή τη διελκυστίνδα, δεν πρέπει να κάνουμε τη ζωή τους εύκολη, αυτά τα ζητήματα πρέπει τώρα να αρχίσουν να περνούν από ένα άλλο φίλτρο, από την ελληνική πλευρά, προκειμένου να πάρουν αποφάσεις πολύ πιο δύσκολες.” Η ελληνική συναίνεση δεν πρέπει να είναι τόσο δεδομένο και αυτονόητο όπως είναι σήμερα “, σημειώνει ο εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων.
Συνέντευξη με τον Γιώργο Φιντικάκη
Πώς μπορούμε να πάρουμε το μήνυμα του Πομπέο στον Τσαβούσογλου ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη να μειωθούν οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο;
Πρώτα απ ‘όλα, δείχνει ότι οι ΗΠΑ ασκούν μεγαλύτερη πίεση στην Τουρκία. Το απλό γεγονός ότι ο Τσαβούσογλου ταξίδεψε στη Δομινικανή Δημοκρατία για να συναντήσει τον Πομπέο είναι ενδεικτικό του ότι οι ΗΠΑ βασίζονται στην Τουρκία, παρά την περιφρονητική στάση του Ερντογάν προς τη διεθνή κοινότητα, ακόμη και έναντι των ΗΠΑ. Ακόμα και τώρα, όταν οι ΗΠΑ βρίσκονται στο παρασκήνιο σχετικά με τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Μ. Τσαβούσογλου έσπευσε να ταξιδέψει για να συναντήσει τον Μ. Πομπέο.
Είναι επομένως δεδομένο ότι η Τουρκία αισθάνεται αυξανόμενη πίεση σε αυτήν. Και θα δει μέσα στην εβδομάδα, εάν είναι αποτελεσματικό. Είναι σημαντικό η Διακήρυξη του Πομπέο να μιλά για «επείγουσα ανάγκη» για τη μείωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και όχι για «άμεση ανάγκη». Αυτό θα μπορούσε να ερμηνευθεί από την Άγκυρα ως ευκαιρία για το NAVTEX να ολοκληρωθεί κανονικά έως τις 23 Αυγούστου, όταν είχε αρχικά ανακοινωθεί. Και όπως και με τη στάση της Γερμανίας, το πράσινο φως συνεχίστηκε μέχρι την παραπάνω ημερομηνία, το κάνετε τώρα. Η Ελλάδα, ωστόσο, θα ήθελε να λήξει η NAVTEX πριν από τις 23 Αυγούστου, δηλαδή η Oruc Reis να επιστρέψει αμέσως στη βάση της.
Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ έχουν πάει στο παρασκήνιο σε σχέση με αυτό που συμβαίνει στην Ανατολική Μεσόγειο. Στο παρελθόν, δεν υπήρξε ποτέ περίπτωση όπου αυτό που βιώνουμε συμβαίνει και οι Αμερικανοί δεν ήταν οι πρώτοι που επέμβαναν για να διορθώσουν την κατάσταση. Η σύγχυση της αμερικανικής πολιτικής είναι προφανής, λόγω των αντιφάσεων του D. Trump. Η συχνή διαφωνία που βλέπουμε μεταξύ του Λευκού Οίκου και της γραφειοκρατίας των ΗΠΑ, καθώς και το γεγονός ότι ο Τραμπ είναι αρκετά ευάλωτος σε ηγέτες τύπου Ερντογάν – οι οποίοι μπορούν να είναι χειραγωγικοί απέναντί του, όπως φαίνεται στο βιβλίο του Μπόλτον – δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα σε σχέση με Αμερικανική εξωτερική πολιτική. Έτσι, ενώ οι ΗΠΑ κινούνται προς μια κατεύθυνση που δεν θέλουν μια σύγκρουση μεταξύ δύο εταίρων του ΝΑΤΟ, είναι επίσης απρόθυμες να ανακτήσουν πρωτοβουλία στην περιοχή. Προφανώς, δεν θέλουν οι δύο χώρες να συγκρούονται, αλλά δεν έχουν βρει αυτό το μείγμα πολιτικής, όπως η ΕΕ, για να αντιμετωπίσουν την ρεβιζιονιστική πολιτική του Ερντογάν.
Πώς να αντιμετωπίσετε την αναταραχή που προκλήθηκε στην Τουρκία από τη δημοσίευση του βίντεο του J. Biden από τον Δεκέμβριο του 2019, όπου επιτίθεται άμεσα στο καθεστώς του Ερντογάν;
Σίγουρα η επιλογή του χρόνου για τη δημοσίευση ενός βίντεο τον περασμένο Δεκέμβριο, την παραμονή της συνάντησης Πομπέο-Τσαβούσογλου, δεν ήταν τυχαία. Πιστεύω ότι η σκοπιμότητα της έκδοσής της προέρχεται από τους Αμερικανούς. Και δεν ξέρω αν αυτό ήταν διαρροή από το στρατόπεδο του Τραμπ, για να δείξω στην Τουρκία ότι ο Μπάιντεν θα είναι πολύ πιο καταπιεστικός και ακόμη και εχθρικός προς το καθεστώς του Ερντογάν. Δεν ξέρω αν ήταν μια επιλογή που έχει εσωτερικό χαρακτήρα πριν από τις εκλογές των ΗΠΑ, προκειμένου να ωθήσει τον Μπάιντεν να λάβει θέση για την Τουρκία και τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο γενικά. Δεν ξέρω καν αν ήταν η επιλογή του στρατοπέδου Biden να δείξει τα δόντια του στην Τουρκία.
Ωστόσο, εάν η διαρροή προήλθε από το στρατόπεδο του Τραμπ, ο στόχος θα μπορούσε να είναι να δείξει στην Τουρκία ότι μετά τον Νοέμβριο, εάν εκλεγεί ο Μπάιντεν, τα πράγματα θα αλλάξουν για την Άγκυρα. Και το ερώτημα αν αυτό συμβαίνει είναι πώς το αντιλαμβάνεται τελικά η Άγκυρα. Δηλαδή, αν θα το ερμηνεύσει ως μήνυμα ότι πρέπει να επιταχύνει τις αναζητήσεις της για να προλάβει τον Μπάιντεν, ή αν θα το αντιληφθεί ως ένα φρένο που πρέπει να τεθεί, γιατί πιθανώς μετά τον Νοέμβριο, τα πράγματα μπορεί να είναι πολύ πιο δύσκολα για το ίδιο.
Τι μπορούμε να περιμένουμε από τώρα, μετά τη σαφή στάση τόσο της γερμανικής πλευράς όσο και του Ύπατου Εκπροσώπου Εξωτερικών Υποθέσεων, J. Borrell, στο τελευταίο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ;
Η Ελλάδα πρέπει να προσαρμόσει την πολιτική της στην ενδοευρωπαϊκή πραγματικότητα. Δεν υπάρχει ιδιαίτερη υπόθεση, πόσο μάλλον η προθυμία των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών να επιβάλουν κυρώσεις στην Άγκυρα. Ακόμα και στα τέλη Αυγούστου, ακόμη και στη Σύνοδο Κορυφής στα μέσα Σεπτεμβρίου, θεωρώ εξαιρετικά δύσκολο να αναλάβω δράση προς τη σκληρή κατεύθυνση που θα ήθελε η Αθήνα.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναθεωρήσουμε την πολιτική μας, για να την κάνουμε πιο ρεαλιστική. Τι θα ήταν αυτό; Υπάρχουν τρία βήματα. Πρώτον, προκειμένου να ξεκινήσει εκ νέου ο ευρωτουρκικός διάλογος – ο οποίος περιλαμβάνει εκτελωνισμό, ενημέρωση της συμφωνίας για τη μετανάστευση προσφύγων και άλλα οφέλη για την τουρκική οικονομία – απαιτούν να παραμείνει παγωμένη καθώς η Άγκυρα συνεχίζει τις επιθετικές και προκλητικές ενέργειές της. βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου. Δεύτερον, εάν επαναληφθούν οι διερευνητικές επαφές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, τότε η Αθήνα θα πρέπει να συνδέσει την πορεία του ελληνοτουρκικού διαλόγου με αυτήν του ευρωτουρκικού. Με άλλα λόγια, χρειαζόμαστε ένα “Ελσίνκι 2”. Ένα πλαίσιο, όπως τότε, όπου η Τουρκία δεν είναι υποψήφια για ένταξη, αλλά μόνο επίσημα, αλλά σε αυτόν τον νέο τύπο σχέσης που θέλει να δημιουργήσει με την ΕΕ, η Ελλάδα θα πρέπει να θέσει κανόνες και προϋποθέσεις. Με άλλα λόγια, η Άγκυρα πρέπει να πληροί συγκεκριμένα πρότυπα, έτσι ώστε ο ευρω-τουρκικός διάλογος να προχωρά βήμα προς βήμα, αλλά θα ακολουθεί την πορεία των επαφών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, καθώς και τη στάση της απέναντι στην Αθήνα και τη Λευκωσία.
Ωστόσο, εάν τόσο η Τουρκία όσο και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες ή ακόμη και η ΕΕ διαφωνούν με ένα τέτοιο αίτημα, τότε ποια πολιτική θα ακολουθήσει η Ελλάδα; Η κοινή λογική λέει ότι οι διερευνητικές επαφές δεν πρόκειται να προχωρήσουν …
Η κοινή λογική λέει κάτι άλλο. Εάν η Τουρκία δεν πληροί τα παραπάνω πρότυπα και δεν σταματήσει τις επιθετικές ενέργειές της εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, τότε, εάν η ΕΕ δεν παραμείνει αλληλεγγύη προς την Αθήνα, όχι όπως την προηγούμενη χθες, θα πρέπει να είναι σαφές ότι η θέση της Ελλάδας στην Ένωση θα αλλαγή. Και πολιτικές που θα απαιτούν την ελληνική συναίνεση και οι οποίες αποτελούν κορυφαία προτεραιότητα για τη Γερμανία και άλλες χώρες, όπως η Ρωσία ή οικονομικά και εμπορικά θέματα, εάν δεν μας υποστηρίζουν σε αυτή τη διελκυστίνδα, δεν πρέπει να το κάνουμε εύκολο. Ζωή. Αλλά αυτά τα ζητήματα πρέπει τώρα να περάσουν από ένα άλλο φίλτρο, από την ελληνική πλευρά, για να κάνουν τη λήψη αποφάσεων πολύ πιο δύσκολη. Η ελληνική συναίνεση δεν πρέπει να είναι τόσο δεδομένη και αυτονόητη όσο είναι σήμερα.
Πώς σχολιάζετε τη στάση της Γαλλίας απέναντι στα ελληνικά συμφέροντα;
Διαχωρίζω τη Γαλλία από την ΕΕ. Είναι η χώρα με την οποία τα ελληνικά συμφέροντα αναγνωρίζονται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη. Και νομίζω ότι το ζήτημα με την αγορά φρεγάτων και την ευρύτερη αμυντική συνεργασία με το Παρίσι δεν έχει τελειώσει ακόμη. Ελπίζω να πιάσουμε ξανά το νήμα και να βρούμε ένα κοινό έδαφος. Η Γαλλία είναι μια χώρα της Μεσογείου, μια πυρηνική δύναμη, ένα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας και μια χώρα που ασκεί επιρροή στη Γερμανία, σε ολόκληρη την Ευρώπη καθώς έχει διπλωματικό εκτοπισμό, σε περιφερειακές δυνάμεις όπως η Αίγυπτος, αλλά σε κάποιο βαθμό οι Ηνωμένες Πολιτείες. Τα συμφέροντά μας είναι περίπου ευθυγραμμισμένα. Πρέπει λοιπόν να έχουμε ένα πιο συστηματικό κανάλι για διμερείς διαβουλεύσεις με το Παρίσι.
Εν κατακλείδι, και για να αναφερθούμε στο ζήτημα της συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου, πρέπει να πούμε ότι αυτό δεν επηρεάζει μόνο το τουρκικό-λιβυκό μνημόνιο, αλλά στην πραγματικότητα ακυρώνει εν μέρει την αφήγηση της «Γαλάζιας Πατρίδας». Η απόκριση της Τουρκίας ήταν η έκδοση του NAVTEX και η προσπάθειά της να απομονώσει την Ελλάδα, να δαιμονοποιήσει τη χώρα μας και να αφήσει την Αίγυπτο από την εικόνα, προφανώς επειδή δεν θέλει να ενισχύσει το μέτωπο Αθηνών-Καΐρου.
Στη συνέχεια, η Γερμανία, λόγω της έκπληξης που προκλήθηκε από την ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία, ουσιαστικά βομβάρδισε το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ. Ίσως εμείς βιάσαμε να πραγματοποιήσουμε αυτό το συμβούλιο, χωρίς να έχουμε εξασφαλίσει τα αποτελέσματά του νωρίτερα. Δεν είναι τυχαίο ότι το Βερολίνο έθεσε άλλα θέματα στην ημερήσια διάταξη (Λευκορωσία, Λίβανος), οπότε η ημερήσια διάταξη δεν ήταν μονότονη και είχε ξεκαθαρίσει από την αρχή ότι δεν ήθελε να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία σε αυτό το στάδιο. που ήθελαν η Ελλάδα, η Κύπρος, η Γαλλία και άλλες χώρες.
Πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η αντίδραση της Γερμανίας, όπως εκφράζεται στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, δείχνει πόσο σωστή ήταν η Ελλάδα για τη σύναψη συμφωνίας με την Αίγυπτο. Η Γερμανία μπορεί να μας κατηγορήσει για χρονοδιάγραμμα της συμφωνίας, αλλά εάν η Αθήνα δεν την είχε υπογράψει, αλλά προχώρησε απευθείας σε διερευνητικές επαφές με την Τουρκία, είναι βέβαιο ότι το πρώτο πράγμα που θα ζητούσε η Άγκυρα, προκειμένου να συνεχίσει, είναι η Ελλάδα να αναστείλει διαπραγματεύσεις με το Κάιρο. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Αθήνα θα βρισκόταν σε πολύ δυσμενή θέση: Είτε θα αναγκαζόταν να αναστείλει τις διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο, χάνοντας την ευκαιρία να συνάψει τη συμφωνία, είτε θα χρεωθεί με τορπιλικές διερευνητικές επαφές, χωρίς αποδοχή του τουρκικού αιτήματος.
Πηγή www.liberal.gr
